یکی از مهمترین دلایل و علت بوی بد دهان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. روش صحیح مسواک زدن و نحوه استفاده از نخ دندان صحیح در سلامت دندان ها و لثه ها بسیار تاثیرگذار است. دیگر علت بوی بد دهان یا هالیتوزیس ( halitosis ) میتواند به دلیل بروز یک بیماری باشد. همچنین خوردن برخی از غذاها و یا بعضی از عادات اشتباه زندگی نیز از دیگر دلایل بوی بد فضای دهان هستند. در این مقاله قصد داریم به صورت جزئی تر درباره علل بوی بد دهان با شما عزیزان صحبت کنیم و روش های درمان بوی بد دهان را از دندانپزشک زیبایی مریم امیدی بپرسیم. پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
رفع علت بوی بد دهان با رعایت بهداشت دهان
منظور از بهداشت دهان و دندان، استفاده مرتب و صحیح از مسواک و نخ دندان است. اگر پس از میل کردن غذا از مسواک استفاده شود، اجازه رشد به باکتری هایی که بین دندان ها و یا روی لثه و زبان قرار گرفته اند، داده نمی‌شود. همچنین استفاده از نخ دندان موجب میشود که ذرات غذا از بین دندان‌ها خارج شود. باقی ماندن ذرات غذا در دهان، یکی از مهمترین علت بوی بد دهان هستند. به علاوه شتسشوی دهان با دهان شویه‌های آنتی باکتریال موجب کاهش باکتری های دهان می گردد. افرادی که از سیگار و سایر دخانیات استفاده می‌کنند نیز، بیش از سایرین با این مشکل مواجه هستند. سیاه شدن دندان، کاهش قدرت چشایی و التهاب لثه ها و همچنین بوی بد فضای دهان از عوارض استعمال دخانیات می‌باشد.
تاثیر مصرف غذا بر بوی دهان
پس از میل کردن غذا، غذا در دهان خرد و کوچک میشود. سپس به دستگاه گوارش میرود. پس از تجزیه شدن غذا، وارد خون میشود. سپس به شش ها وارد میشود. لذا هنگام تنفس کردن، بوی غذا نیز به بیرون داده میشود. به همین دلیل است که تا زمانی که این غذا در بدن وجود دارد، بوی آن نیز احساس میشود. مخصوصا غذاهایی که بوی تندتری دارند مانند سیر و پیاز. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان برای رفع بوی سیر یا پیاز و این قبیل غذاها، تاثیر کمی دارد. در واقع این بو زمانی برطرف میشود که غذا کاملا از بدن خارج شود.
مقاله پیشنهادی: دندان عقل نهفته و نیمه نهفته
روش های جلوگیری از بوی بد دهان
برای اینکه بتوان از بوی بد فضای دهان جلوگیری کرد، می‌توان چند راهکار ساده اما کاربردی را در طول روز انجام داد.
- پس از مصرف غذا، مخصوصا غذاهایی که باعث تغییر رنگ دندان ها میشوند، مسواک استفاده شود.
- برای حذف پلاک ها و ذرات کوچک غذا در بین دندان ها، حتما با نحوه استفاده از نخ دندان صحیح آشنا شوید و به درستی از آن استفاده کنید.
- اگر دچار بیماری شدید، مسواک خود را تعویض کنید.
- بهتر است هر دو الی سه ماه یکبار مسواک را عوض کرد.
- مسواک زدن زبان را فراموش نکنید.
- استفاده از دهانشویه ضد باكتری میتواند تا حد زیادی از باکتری ها را از بین ببرد.
- استعمال دخانیات و سیگار را ترک کنید.
- اگر پروتز دندان دارید حتما آن را تمیز کنید.
- خوردن آدامس و آب نبات های بدون شكر موجب تحریك تولید بزاق میشود. در نتیجه باعث زدودن باقی مانده غذاها و باكتری ها از روی دندان می‌گردد. پیشنهاد میکنیم از آدامس و آب نبات های نعناعی كه از زایلیتول (xylitol) تولید شده اند، استفاده کنید.
- به مقدار کافی در طول روز، آب بنوشید. این راهکاری موثر برای درمان بوی بد دهان است.
- به طور منظم و هر شش ماه یکبار جهت چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
- جهت درمان بیماری های مرتبط با لثه، پوسیدگی دندان و همچنین عفونت پالپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
تاثیر بیماری پریودنتال بر هالیتوزیس
چنانچه برای از بین بردن پلاک ها پس از تشکیل شدن اقدام درمانی انجام نشود، بیماری پریودنتال بروز میکند. مقاله بیماری پریودنتال چیست را حتما مطالعه بفرمایید. در واقع پلاک سفت و سخت میشود و به تارتار تبدیل میشود. تارتار با مسواک زدن برطرف نمی‌شود. این احتمال وجود دارد که تارتار باعث ایجاد فضاها و فاصله های کوچک بین دندان ها و لثه شوند. در نتیجه این فضاها مکانی مناسب برای تجمع مواد غذایی، باکتری‌ها و پلاک های دندان میشوند. همین موضوع باعث علت بوی بد دهان می‌گردد. به علاوه تارتار موجب تحریک لثه ها نیز میشود.
تاثیر خشکی دهان بر هالیتوزیس
علت خشکی دهان این است که غدد بزاقی مقادیر کافی بزاق تولید و ترشح نکنند. در نتیجه رطوبت دهان کم میشود و دهان خشک می‌گردد. بزاق دهان علاوه بر مرطوب ماندن فضای داخلی دهان باعث تمیز شدن این فضا نیز میشود. همچنین مانع از بوی بد در فضای دهان میشود. افرادی که با دهان باز می خوابند، اکثرا با مشکل خشکی دهان مواجه میشوند. به علاوه مصرف برخی از داروها و مواد غذایی نیز دلیل دیگر خشکی دهان است. همچنین لازم است بررسی شود که مشکل اساسی برای غدد بزاقی ایجاد نشده باشد.
مصرف میوه و سبزیجات برای درمان هالیتوزیس
مصرف کردن برخی از میوه ها و سبزیجات برای درمان بوی بد دهان موثر هستند. خوردن سیب، کرفس و هویج به ترشح بزاق در دهان کمک میکند و نقش پاک کننده طبیعی را در هنگام جویدن دارد. به علاوه مصرف میوه‌ها و سبزیجات میتواند در کاهش میزان اسید ترشح شده در معده نیز اثرگذار است.
جویدن گیاهانی همچون نعناع و جعفری نیز موجب برطرف شدن بوی بد فضای دهان میشود. کلروفیل یا سبزینه موجود در این گیاهان به درمان و رفع این مشکل کمک میکند. علاوه بر جویدن این سبزیجات میتوانید آن ها را به صورت دمنوش نیز تهیه کرده و میل کنید.
تاثیر دارو بر هالیتوزیس
استفاده از بعضی داروها میتواند عاملی برای ایجاد هالیتوزیس باشند. برخی از این داروها را در ادامه معرفی میکنیم.
- استفاده از مکمل‌های ویتامین با دوز بالا
- مصرف نیترات‌ها برای درمان آنژین
- مصرف برخی داروهای مسکن مثل فنوتیازین
- استفاده از برخی داروهای شیمی درمانی
البته لازم به ذکر است که استفاده از بعضی داروها موجب کاهش ترشح بزاق در دهان می گردد. و مصرف برخی دیگر به دلیل تجزیه شدن مواد موجود در دارو و آزاد شدن مواد شیمیایی مربوط به آن باعث بوی بد دهان میشود.
شما را به مطالعه مقاله با موضوع کورتاژ لثه چیست؟ دعوت می کنیم.
تاثیر گرسنگی بر هالیتوزیس
غذا نخوردن در ساعات طولانی و متوالی، روزه گرفتن و رژیم های غذایی با سطح کربوهیدرات کم عاملی برای بوی بد فضای دهان هستند. دلیل این موضوع، تجزیه سلول‌های چربی و تبدیل آن‌ها به مواد شیمیایی به نام کتون‌ها (ketones) می‌باشد. در واقع این مواد بوی زننده ای دارند.
برای درمان بوی بد دهان به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
اگر این سوال برایتان پیش آمده است که برای درمان بوی بد دهان به کدام دکتر مراجعه کنم؟ بهتر است بگوییم برای اینکه وضعیت دهان، لثه ها و دندان هایتان بررسی شود، لازم است که به یک دندانپزشک مراجعه نمایید. در صورتیکه مشکل از این قسمت ها باشد، دندانپزشک برای برطرف کردن آن به شما مشاوره میدهد و سپس اقدامات لازم را انجام میدهد. اما اگر علت این موضوع به خاطر سایر بیماری ها از جمله بیماری های کلیوی، معده و کبد و… باشد، بایستی به پزشک مربوطه مراجعه کنید.
جمع‌بندی
هالیتوزیس یا همان بوی بد دهان، مشکلی است که بسیاری از افراد با آن روبرو هستند. این مشکل میتواند برای تمامی افراد در هر سنی به وجود آید. از این رو جزو یکی از شایعترین مسائل در مورد سلامت دهان و دندان است. استرس، اضطراب و اعتماد به نفس پایین نیز از علائم رفتاری است که به علت بوی بد دهان، برای شخص ایجاد میشود. از مهمترین دلایل علت بوی بد فضای دهان می‌توان به بهداشت ضعیف دهان و دندان، خشکی دهان، استعمال دخانیات، پوسیدگی دندان، رژیم غذایی نامناسب، مصرف برخی از غذاها و داروها اشاره کرد. البته اگر بهداشت دهان و دندان کاملا رعایت شود، علت بوی بد دهان میتواند ناشی از دیابت، نارسایی مزمن کلیه، نارسایی کبد، برونشیت، سینوزیت، ریفلاکس معده، ذات الریه و یا غلظت بالای اوره باشد.
اگر شما نیز با این مشکل مواجه شده اید میتوانید جهت بررسی آن و درمان بوی بد دهان به کلینیک دکتر مریم امیدی واقع در شیراز، پل ستارخان، ساختمان صدگل، واحد یک مراجعه نمایید. دکتر مریم امیدی، فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دارای فلوشیپ زیبایی از ایتالیا با سال‌ها تجربه جهت درمان در کنار شماست.