دندان عقل در سنین نوجوانی (۱۷ تا ۲۵ سالگی) در انتهایی ترین قسمت فک بالا یا پایین شروع به رویش می‌کند. در بیشتر اوقات این دندان نمی تواند رویش کامل داشته باشد، از لثه بیرون بیاید و در داخل لثه گیر می‌کند. در این شرایط اگر تمام دندان داخل لثه گیر کند، گفته می‌شود دندان عقل از نوع کاملا نهفته است؛ و اگر نیمی از آن در داخل لثه گیر کند، اصطلاحا دندان عقل نیمه نهفته است.
دندان عقل نیمه نهفته بسیار اهمیت دارد. پس اگر شما نیز این دندان را در دهان خود دارید به آن بی‌توجه نباشید. همچنین درمان این دندان نهفته حتما باید تا قبل از 25 سالگی انجام بشود.
عوارض دندان عقل نیمه نهفته
در دهان همه انسان ها تعدادی باکتری وجود دارد؛ اما همیشه بین تعداد باکتری و سیستم دفاعی بدن تعادل وجود دارد. حال اگر عاملی باعث شود که این تعادل از بین برود؛ فرد دچار عفونت های دهانی می‌شود. اگر تنها بخشی از دندان از داخل لثه بیرون بیاید؛ فضایی به نام اپرکولوم ایجاد می‌شود که محلی بسیار مناسب برای تکثیر باکتری ها می‌باشد. به همین خاطر افرادی که دارای دندان عقل نیمه نهفته هستند؛ گاها دچار عفونت های ناشی از دندان عقل نیمه نهفته می‌شوند.
همچنین باید بدانید که اگر دندان عقل کاملا نهفته هم باشد؛ این عفونت ها باز هم در اطراف دندان عقل ایجاد خواهند شد.
انواع عفونت
پری کورونیت که نوعی اصطلاح پزشکی است، به تورم لثه در صورت عدم وجود فضا برای دندان عقل رخ می دهد گفته می شود. این عارضه می‌تواند به دو صورت حاد و مزمن در افراد بروز کند.
- نوع حاد عفونت: این نوع به صورت ناگهانی شروع می‌شود و در مدت زمان بسیار کم، باعث ایجاد درد، تب و تورم می‌شود. گاهی اوقات نیز دیده شده است که این عفونت به گردن و گنه‌ها رسیده است.
- نوع مزمن عفونت: این نوع عفونت در اکثر اوقات علائم خاصی ندارد و تنها در برخی از اوقات با دردهای خفیف مکرر بروز می‌کند.
عفونت دندان عقل نیمه نهفته از طریق معایناتی که متخصص دندانپزشک روی دندان شما انجام می‌دهد تشخیص داده می‌شود. او اطراف دندان عقل شما را بررسی می‌کند تا ببیند آیا لثه های شما دچار عفونت شده‌اند یا خیر. پس از انجام این معاینات دوره درمان شما آغاز می‌شود که در برخی از موارد نیاز به جراحی می‌باشد. می‌توانید با متخصصین کلینیک دندانپزشکی مریم امیدی در شیراز در ارتباط و درخصوص این عارضه مشورت بگیرید.
علائم این عفونت‌ها برای دندان چیست؟
به طور کلی دندان عقل نیمه نهفته با علائمی همراه است. این علائم که به طور سطحی هستند را می‌توان در دسته‌های زیر طبقه بندی کرد:
- بروز حساسیت، تورم و درد در لثه و اطراف دندان عقل
- ایجاد بوی بد در دهان
- احساس طعم تلخی در دهان
- ترشح چرک از بافت لثه ای که در اطراف دندان عقل نیمه نهفته قرار دارد
- کاهش اشتها
گاهی اوقات نیز این علائم می‌تواند به صورت جدی‌تری بروز کند. نشانه‌های این علامت شامل موارد زیر است:
- متورم شدن غدد لنفاوی که در زیر چانه قرار دارند
- گرفتگی عضلاتی که در اطراف فک قرار دارند
- متورم شدن طرف آسیب دیده صورت
- احساس خستگی به صورت عمومی
- وجود مشکل در باز کردن دهان
پیشگیری از عفونت دندان عقل
اولین و مهم‌ترین کاری که برای پیشگیری از این عفونت می‌توانید انجام دهید، رعایت بهداشت دهان و دندان است. همچنین از انباشته نشدن ذرات مواد غذایی در زیر لثه‌هایتان اطمینان حاصل کنید. استفاده درست از نخ دندان و مسواک زدن به روش صحیح، می‌تواند از بروز عفونت دندان جلوگیری کند. اگر دچار عفونت دندان شدید، بوی بد دهان از جمله عوارضی است که به دنبال این مشکل برای شما به جود می‌آید. پس بهتر است هرچه سریع‌تر برای جلوگیری از عفونت دندان عقل نیمه نهفته اقدام کنید.
درمان عفونت دندان عقل
در بعضی از عفونت‌ها که به صورت جدی بروز نمی‌کند، می‌توانید از ردمان‌های خانگی استفاده کنید. برای این کار شما کافیست به مدت ۷ الی ۱۰ روز از محلول های شستشوی دهان، ترکیب آب ولرم و نمک و آنتی بیوتیک ها استفاده کنید. ممکن است که انجام این کارها باعث از بین رفتن عفونت دندان شما به صورت موقت بشود، اما در اکثر اوقات این روش‌ها کاربردی نیستند. به شما پیشنهاد می‌کنیم در صورت مشاهده هرگونه از علائم عفونت به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
کشیدن دندان عقل نهفته و نیمه نهفته
همانطور که گفتیم، رسیدگی به دندان عقل نیمه نهفته بسیار اهمیت دارد. اگر برای جراحی یا کشیدن این دندان به یک دندانپزشک متخصص مراجعه کنید، کمترین آسیب و درد به شما وارد می‌شود. همچنین دندانپزشک تمام اقداماتی که باید پس از کشیدن دندان عقل انجام دهید را برای شما مطرح می‌کند. برای کشیدن یک دندان عقل معمولی، دندانپزشک مانند سایر دندان‌ها عمل می‌کند. اما برای دندان‌های عقل نهفته یا نیمه نهفته به جراحی نیاز دارید.
جراحی دندان عقل نهفته و نیمه نهفته
دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته به جراحی نیاز دارد. در این عمل جراحی، چهار دندان آسیاب دائمی که در بزرگسالان در گوشه های عقب دهان، بالا و پایین رشد می کند، مورد هدف هستند. معمولا جراحی دندان عقل نیمه نهفته برای افرادی که دندان‌های عقلی کج و آزار دهنده‌ای دارند، توصیه می‌شود.
دندان عقل شما زمانی به جراحی نیاز دارد که فضای کافی برای رشد نداشته باشد و به دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته تبدیل شود. همچنین برای شما باعث ایجاد درد، عفونت یا سایر مشکلات دندانی بشود. در این صورت دندانپزشک و یا جراح دهان و دندان به شما توصیه می‌کند با جراحی این دندان را خارج کنید. این جراحی برای پیشگیری از مشکلات احتمالی که ممکن است در آینده برای سلامت دهان و دندان شما به وجود آید توصیه می‌شود. حتی ممکن است این دندان‌ها در حال حاضر برای شما مشکلی ایجاد نکند، اما رسیدگی به آن‌ها بسیار حائط اهمیت است.
دندان‌های عقل، آخرین دندان‌های دائمی هستند که در دهان رویش می کنند. این دندان‌های آسیاب معمولاً بین سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شوند. همچنین برخی از افراد هرگز دندان عقل‌شان رشد نمی‌کند.
چرا دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته باید جراحی شود؟
- ممکن است دندان عقل با زاویه‌ای متفاوت نسبت به دندان‌های مجاور رشد کند.
- ممکن است آن دندان‌ها با زاویه‌ای به سمت عقب دهان رشد کنند.
- دندان عقل ممکن است با زاویه‌ای مناسب نسبت به دندان های دیگر رشد کند، گویی دندان عقل در استخوان فک رشد کرده است.
- ممکن است مانند سایر دندان‌های آسیاب مستقیم به بالا یا پایین رشد کنند؛ اما در داخل استخوان فک گیر بیفتند.
مراحل عمل جراحی دندان عقل
اگر به جراحی دندان عقل نیاز دارید، شاید دوست داشته باشید بدانید این عمل چگونه انجام می‌شود. دندانپزشک متخصص و یا جراح دندان در این عمل موارد زیر را به ترتیب انجام می‌دهد:
- ایجاد برش در بافت لثه برای نمایان شدن استخوان دندان‌ها
- برداشتن استخوان که از دسترسی به ریشه دندان جلوگیری می‌کند
- کشیدن دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته
- محل دندان کشیده شده را از هرگونه بقایای دندان یا استخوان تمیز می‌کنند
- بخیه زدن زخم برای بهبودی(این مورد می‌تواند انجام نشود)
- قرار دادن گاز استریل روی محل جراحی، برای کنترل خونریزی و کمک به تشکیل لخته خون
بعد از عمل اگر تحت آرام بخش یا بیهوشی عمومی باشید، به اتاق بهبودی منتقل می‌شوید. در صورت بی حسی موضعی در طول عمل، زمان بهبودی شما به احتمال زیاد کوتاه خواهد بود.
مراقبت‌های بعد از جراحی دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته
بعد از عمل جراحی دندانپزشک دستورالعمل‌هایی را برای بهبود هرچه سریع‌تر دندان‌هایتان به شما می‌دهد. بهتر است بعد از این عمل این توصیه‌ها و مراقبت‌ها را به صورت دقیق انجام بدهید.
- گاز استریلی که روی محل جراحی قرار داده شده است را تا یک ساعت روی دندان‌تان نگه دارید. این کار مانع از خونریزی خواهد شد.
- وجود کمی درد بعد از کم شدن بی حسی طبیعی است. در نتیجه می‌توانید از مسکنی که دندانپزشک توصیه می‌کند استفاده کنید.
- از فعالیت‌های سنگین بعد از جراحی بپرهیزید. این کار موجب افزایش خونریزی خواهد شد.
- برای میل کردن مایعات از نی استفاده نکنید.
- دهان خود را با آب و نمک شستشو دهید.
مشکلاتی که دندان عقل نیمه نهفته می‌تواند ایجاد کند
اگر پس از مراجعه به دندانپزشک متوجه شدید که دندان عقل نیمه نهفته شما به جراحی نیاز دارد، مشکلاتی که در زیر به آن اشاره می‌کنیم می‌تواند برای شما به وجود بیاید:
- گیر کردن مواد غذایی در پشت دندان عقل
- عفونت یا بیماری لثه (بیماری پریودنتال)
- پوسیدگی دندان عقل که نسبتا شدید است و نیاز به درمان دارد
- آسیب به دندان نزدیک یا استخوان اطراف دندان عقل
- رشد کیست در ناحیه اطراف دندان عقل
- عوارض ناشی از درمان های ارتودنسی برای اصلاح سایر دندان ها
سخن آخر
برای کاهش عوارض بعد از جراحی دندان عقل و تشخیص درست اقدامات موردنیاز به یک دندانپزشک متخصص و باتجربه نیاز دارید. کلینیک دکتر مریم امیدی، با داشتن متخصصانی باتجربه می‌تواند بهترین خدمات دندانپزشکی را به شما ارائه دهد. این کلینیک دارای جراحان متخصصی است که می تواند در خارج کردن دندان های عقل نهفته و نیمه نهفته با حداقل عارضه و درمان التهابات دندان های عقل نیمه نهفته به شما کمک کند. همچنین در کلینیک دکتر مریم امیدی خدماتی چون طراحی لبخند، کامپوزیت دندان، بلیچینگ دندان و… انجام می‌شود.