کیست لثه در کودکان و راه درمان آن

کیست لثه در کودکان مخصوصا کیست‌های دندانی اغلب به دلیل یک دندان مشکل‌دار و یا بافت آسیب دیده لثه ایجاد می‌شوند. این حفره‌های کوچک پر از مایع گاهی اوقات میتوانند استریل یا حاوی مواد عفونی باشند. این کیست‌های دندانی همچنین می‌توانند در اطراف ریشه‌های دندان‌های از دست رفته یا عفونی، داخل لثه‌ها، اطاف دندان‌های عقل نهفته، داخل سینوس‌های ماگزیلاری یا داخل استخوان فک به وجود بیایند.

اگر متوجه وجود زائده‌های عجیب داخل دهان و مسائل دیگر مربوط به سلامت دندان‌های فرزندتان شدید، هرچه سریعتر برای معالجه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. درمان‌های اولیه و زودهنگام می‌توانند مسائل جدی مربووط به سلامتی را در مراحل اولیه نشان دهند یا از بروز آن‌ها پیشگیری کنند. علت بروز و وخامت کیست‌های دندانی، روند درمان را مشخص خواهد کرد.

 کیست دندان در کودکان

دندان در آوردن ممکن است برای برخی از کودکان و البته والدینشان، کار خیلی سختی باشد. اگر دچار مشکل خاصی نشوید، احتمالا بعد از مدتی متوجه خواهید شد که کودک شما اولین علائم دندان درآوردن را از خود نشان می‌دهد. در چنین مواقعی اولین واکنش شما خوشحالی خواهد بود اما طبیعتا چالش‌هایی در این مسیر روبه‌روی فرزندتان قرار خواهد گرفت. به احتمال زیاد یکی از اصلی‌ترین مشکل‌ و چالش‌ها، بروز کیست لثه در کودکان است.

اگر دندان‌های کودک شما در حال رشد است، ممکن است به طور کلی این علائم را از خوود نشان بدهد.

• بدخلق و بدعنق شدن
• سرازیر شدن آب دهن کودک بیشتر از مواقع معمول
• جویدن همه اشیا در دسترس
• خاراندن گوش‌های خود

البته قابل ذکر است که این علامت‌ها به طور رایج در تمام کودکان وجود دارند و چیز عجیبی نیستند؛ اما گاهی مواقع این علائم نشانه‌های متفاوتی دارند و ممکن است که علائم کودک شما برای دندان درآوردن باشد. مثلا ممکن است دچار کیست دندان شده باشد. شکل ظاهری این نوع مشکل، به شکل یک حباب و برآمدگی روی لثه کودک است. این برآمدگی در ابتدا به نظر بسیار عجیب و نگران کننده می‌آید. اگر چنین چیزی روی لثه کودک خود دیدید، لازم نیست نگران شوید؛ چرا که معمولا این برآمدگی‌ها بی خطر هستند و با مراجعه به دندانپزشک خیلی سریع از بین می‌روند.

زمان شکل گرفتن دندان کودک، ابتدا دندان او در استخوان رو به جلو  رشد می‌کند. پس از آن دندان به بیرون رانده می‌شود تا در دهان دیده شود. کیست دندان در مرحله پایانی درآمدن دندان یعنی پس از بیرون زدن از استخوان و قرار گرفتن زیر سطح لثه، ایجاد می‌شود . یکی از مشکلات شایع هنگام دندان در آوردن کودکان کیست‌های دندانی است. کیست زائده‌ای غیر طبیعی است که در بخش‌های مختلفی از جمله فک می‌تواند ایجاد شود. کیست ساختاری شبیه به تاول دارد و اندازه‌های آن گوناگون است.

کیست لثه در کودکان چیست؟

این مشکل زمان رویش و خارج شدن یک دندان جدید از لثه در دهان نوزاد به وجود می‌آید. اگر فشار روی لثه زیاد شود، گاهی یک ورم پر مایع که شکلی شبیه به حباب دارد نیز شکل می‌گیرد. این حباب معمولا بالا یا پایین لثه و دقیقا در جایی که قرار است دندان جدید رشد کند، به وجود می‌آید.  حتی اگر کودک شما دچار این مشکل شود، باز هم دندان سفید کوچک و مروارید گونه اش، رشد خواهد کرد و از لثه خارج می‌شود. این کیست ساده و بی آزار به راحتی و خیلی سریع با درمان‌های ساده از بین خواهد رفت.

علائم بروز کیست در کودکان

به هر حال بد نیست که در مورد علائم و نشانه‌های بروز این مشکل، اطلاعات بیشتری به دست آورید. ممکن است که کیست دندان دردناک به نظر بیاید یا لثه‌های کودک را به درد بندازد؛ اما اغلب مواقع این کیست‌ها بی‌آزار و بدون درد هستند.  اگر کودک شما به کیست دندان مبتلا شده باشد، باید متوجه یک برآمدگی کوچک، زرد رنگ و با نوکی سفید شده باشید که روی لثه ها قرار دارد و شکل آن شبیه به حباب است.

بافت این کیست‌ها نرم و قرمز است و دقیقا در بالا یا پشت دندان در حال رشد، پیدا می‌شود. لثه‌ای که در اطراف این کیست دندان است هم احتمالا کمی متورم، ملتهب یا قرمز باشد. سایز کیست‌های دندانی نیز معمولا کمتر از نصف اینچ(حدود ۱ سانتی متر) است. شاید کودک شما یکی از این کیست‌های دندانی داشته باشد اما برخی مواقع ممکن است چندین کیست نیز در داخل دهان به وجود بیایند.

برخی مواقع نیز ممکن است که مایع درون این کیست‌های لثه با کمی خون مخلوط شده باشد. در چنین شرایطی ممکن است که رنگ این برآمدگی بیشتر به صورتی، قرمز یا بنفش باشد.  البته نباید نگران باشید، وجود خون در این کیست به معنای این نخواهد بود که کودکتان دچار مشکل خطرناکی شده است یا این که کیست دندانی اش بدتر شده است.

علت کیست لثه یا دندان در کودک

برخی از دلایل هستند که باعث به وجود آمدن همچین کیست‌هایی در لثه و یا دندان کودکان می‌شوند. .البته بعضی مواقع علت اصلی بروز کیست دندان چندان مشخص نیست. برخی از این دلایل شامل موارد زیر می‌شود:

1. ممکن است که این برآمدگی ها به خاطر وجود التهاب و تنش در کودک باشند.
2. البته بعضی مواقع عفونت موجود در لثه نوزاد نیز ممکن است منجر به بروز این مشکل شود.
3. یکی دیگر از دلایل بروز کیست دندان در کودک ممکن است به خاطر رشد هم زمان دو دندان در کنار هم باشد. به این ترتیب ممکن است فضای مضاعفی به لثه وارد شود و این فشار، به شکل کیست دندان ظهور پیدا کند.
4. ضربه یا جراحت کوچک در لثه ها نیز ممکن است منجر به ایجاد کیست‌های دندانی شوند.
5. اما گاهی مواقع ممکن است علت ایجاد کیست دندان، کمی جدی‌تر باشد. مثلا برخی از کودکان به خاطر پوسیدگی‌های دندان  دچار کیست دندانی می‌شوند و برای درمان آن‌ها نیاز به حضور در مطب دندانپزشک است.

تمام این مسائل احتمال بروز کیست در لثه کودک را افزایش می‌دهد. البته رشد هم زمان دو دندان و بروز کیست در کودکان بزرگ تر، رایج‌تر است؛ چرا که دندان های بزرگسالی در حال رشد هستند و دندان‌های شیری می‌افتند. طبیعی است که فشار زیادی روی لثه‌ها وارد شود.

البته باز هم باید اشاره کنیم که دندان درآوردن در کودکان، خود می‌تواند چالش برانگیز باشد. بنابراین نیازی نیست که دچار ترس و استرس شوید و به هنگام مشاهده ی این کیست‌های دندانی اطمینان خاطر داشته باشید که به زودی برطرف می‌شوند.

آیا بروز کیست لثه در کودکان رایج است؟

چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که کیست‌های لثه یا دندان، بروزشان در کودکان و نوزادانی که اولین دندان‌هایشان در حال رشد است، چندان رایج نیست. کودکان زیر ۱۰ سال هم ممکن است به کیست دندان مبتلا شوند. در واقع بروز کیست‌های لثه‌ای در کودکانی با سن ۶ الی ۹ سال که اولین دندان‌های بزرگسالی را در می‌آورند رایج‌تر است.

درمان کیست دندان در کودکان

برای خیلی از والدین سوال است که درمان کیست دندان در کودکان چگونه انجام می‌شود؟ آیا اصلا نیازی به درمان وجود دارد یا این که این مشکل خود به خود از بین می‌رود؟ در اکثر مواقع این عارضه خود به خود و بعد از رشد دندان از بین می‌روند. البته ممکن است این کیست‌ها به شکل بی‌خطری خالی شوند، یا این که توسط دندان در حال رشد، کنار زده بشوند.

در بعضی موارد، ممکن است به خاطر دندانی که در حین پروسه رشد گیر کرده، مدت زمان دوام این کیست‌های دندانی بیشتر شود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، ممکن است که مراجعه به دندانپزشک یا پزشک اطفال لازم باشد تا این مشکل را برطرف کند. اگر آزمایش X-Ray از این کیست‌های دندانی گرفته شود، متوجه خواهید شد که به شکل یک سایه سیاه در اطراف دندان زیر لثه هستند.

در مواردی نادر، اگر این کیست‌های دندانی مانع از رشد دندان شوند، باید به پزشک اطفال یا دندانپزشک کودکان مراجعه شود. روند درمان هم به این صورت خواهد بود که تراکم و بافت فیبروزی موجود را برمی‌دارند تا به رشد صحیح دندان کمک کنند.

روش دیگری هم که برای درمان این مشکل وجود دارد با نام سقف برداری شناخته می‌شود. در این روش بالای کیست را برمی‌دارند تا دندان را آزاد سازند و فضای کافی برای رشد آن به وجود بیاورند. البته به این نکته توجه کنید که اغلب مواقع نیازی به جراحی برای رفع این معضل وجود ندارد. گرچه در برخی مواقع نادر، لازم است که جراحی در کودکان صورت بگیرد.

سخن آخر

به طور کلی دوباره یادآور می‌شویم که کیست لثه در کودکان چندان خطرناک نیستند؛ اما به هرحال، به عنوان والدین همواره باید مراقب سلامت دهان و دندان کودک خود باشید تا در آینده دچار هیچ گونه مشکلی نشود. بهتر است هر 6 ماه یکبار برای معاینه و مطمعن شدن از سلامت دهان دندان‌های فرزندتان به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. کلینیک دکتر مریم امیدی در شیراز شما و فرزندتان را برای رسیدن به سلامت کافی دهان و دندان به بهترین روش راهنمایی می‌کند.