در حال حاضر از تکنیک‌های مختلفی برای بی‌حسی دندان استفاده می‌شود. یکی از مرسوم‌ترین روش‌ها، استفاده از آمپول بی حسی دندان است. در این صورت یک نوع ماده بی‌حسی مانند لیدوکائین به وسیله سرنگ فلزی به لثه تزریق می‌شود. برخی از افراد به دلیل ترس از این آمپول، برای کشیدن و پرکردن دندان کمتر به دندانپزشکی مراجعه می‌کنند. اما باید به این نکته توجه داشته باشند که با وجود مواد بی‌حسی، فرد دیگر دردی را احساس نخواهد کرد. همانطور که می‌دانید محیط دهان و دندان دارای اعصاب و گیرنده‌های حسی مختلفی است. از این رو با دستکاری دندان، ممکن است فرد درد بسیار شدیدی را حس کند. بنابراین استفاده از بی‌حسی دندانپزشکی، امری اجتناب ناپذیر است.
به دلیل امکان بروز حساسیت به مواد بی حسی، معمولا قبل از هر کاری تست گرفته می‌شود. تست بی حسی در دندانپزشکی موجب می‌شود که از حساسیت بیمار به مواد بی حسی، مطلع شویم. همانطور که ذکر شد برخی از افراد دارای ترس و فوبیای دندانپزشکی هستند. اما با وجود امکانات مختلف و مواد بی حسی، دیگر نباید نگران باشند. در کلینیک دندانپزشکی دکتر مریم امیدی در شیراز، تدابیر مختلفی برای افراد مراجعه کننده وجود دارد. در واقع با استفاده از تجهیزات مجهز و مواد با کیفیت، بیمار درد کمتری را تحمل خواهد کرد.
انواع بی حسی دندانپزشکی
در این بخش برای آشنایی با انواع بی حسی دندانپزشکی، مطالبی را ذکر خواهیم کرد. بی حسی موضعی (Local Anaesthesia) برای کاهش درد و دنداپزشکی کاربرد دارد. استفاده از این مواد موجب تسهیل در روند کار بیمار می‌شود. البته گاهی استفاده از این مواد، می‌تواند عوارضی را نیز برای بیمار ایجاد کند. بنابراین استفاده از مواد با کیفیت در این زمینه اهمیت دارد. استفاده از آمپول بی حسی دندان یکی از روش‌های رایج برای کاهش درد می باشد. این روش کارایی بیشتری نیز نسبت به شیوه های دیگر دارد. از این رو اغلب پزشکان به صورت پیش فرض از این شیوه استفاده می‌کنند.
همانطور که می‌دانید امروزه روش‌های مختلفی برای بی حسی در هنگام جراحی دندان به کار می‌روند. اما برخی از این روش‌ها به طور مشترک در تمامی کلینیک‌ها ارائه می‌شوند. به طور کلی انواع بی حسی دندانپزشکی شامل موارد زیر می‌باشند.
1-استفاده از آمپول بی حسی
از آمپول‌های فلزی برای تزریق مواد بی حسی در دندانپزشکی استفاده می‌شود. بخش فلزی بعد از هر بار استفاده کاملا استریل می‌شود. اما بخش‌های یک بار مصرف، برای هر فرد به صورت اختصاصی کاربرد دارند. آمپول بی حسی دندان موجب تحمل درد کمتری توسط بیمار خواهد شد. درد بی حسی دندانپزشکی در مقایسه با دردی که در صورت عدم بی حسی ایجاد شود، بسیار ناچیز است. ترس‌های بی مورد که به آن‌ها فوبیا گفته می‌شود، ریشه در ناخودآگاه فرد دارد. این نوع ترس‌ها حتما باید درمان شوند.
در برخی از کلینیک‌های دندانپزشکی، خدمات متنوعی در رابطه فوبیا و ترس از دندانپزشکی ارائه می‌شود. در این صورت بیمار با آرامش بیشتری به دندانپزشکی مراجعه خواهد کرد. وجود تجهیزات و استفاده از داروهای باکیفیت نیز در کاهش میزان استرس و ترس بیمار تاثیرگذار است. برخی از افراد از درد آمپول بی حسی وحشت دارند. در صورتی که در هنگام تزریق این آمپول نیز بیمار درد بسیار جزیی را تحمل خواهد کرد. شاید بتوان گفت که این روش بهترین راهکار برای کاهش درد دندان می‌باشد.
2-به کارگیری ژل بی حسی
معمولا از ژل بی حسی دندان برای بافت نرم دندان استفاده می‌شود. این مواد موجب بی حسی موضعی در ناحیه لثه و دندان می‌شوند. در این صورت مواد مورد نظر با استفاده از پنبه روی دندان قرار می‌گیرد. در این روش ممکن است بیمار تا حدودی درد را تحمل کند. به ویژه در هنگام جراحی یا کشیدن دندان‌های عقل، این درد بیشتر خواهد بود. در این صورت بهتر است از آمپول بی حسی دندان برای کاهش درد استفاده شود. زیرا ژل موضعی در این راستا تاثیر چندانی نخواهد داشت.
بی حسی دندان چقدر طول میکشد؟
معمولا با تزریق آمپول بی حسی دندان، تا مدت زمانی در ناحیه مورد نظر دردی احساس نمی‌شود. با توجه به نوع مواد و مدت زمانی که مد نظر پزشک است، ممکن از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. اغلب برای دندان از بی حسی موضعی استفاده می شود. در واقع بی حسی منطقه ای برای بخش بزرگتری از دهان کاربرد دارد. جالب است بدانید که یکی از اولین مواد بی حسی، کوکائین است. میزان بی حسی ناشی از مواد طبیعی بسیار کم است. اما با استفاده از مواد شیمیایی، عملا بیمار دردی را احساس نخواهد کرد.
اسم آمپول بی حسی دندانپزشکی که امروزه بیشتر کاربرد دارد، لیدوکائین است. این ماده تاثیر بسیار زیادی روی عدم احساس درد توسط بیمار دارد. برخی افراد از درد بی حسی دندانپزشکی نیز وحشت دارند. در این صورت فرد دچار فوبیای دندانپزشکی است که راهکارهای خاص خود را دارد. برخی موارد می‌توانند در میزان دوام ماده بی حسی موضعی، دخیل باشند.
- تزریق دقیق آمپول بی حسی در مجاورت عصب
- میزان حلالیت دارو بی حسی در غلاف عصبی یا به هنگام حضور در رگ‌ها
در واقع در صورتی که آمپول بی‌حسی دندان درست در مجاورت عصب تزریق شود، مدت زمان بی‌حسی بیشتر خواهد شد. همچنین نوع مواد و میزان حلالیت آن روی دوام بی‌حسی تاثیر مستقیم دارد. مدت زمان بی حسی دندانپزشکی، با توجه به نظر و تشخیص پزشک تعیین می‌شود. برای همین می‌توان از مواد مختلفی برای این کار استفاده شود. میزان درد برای اعمال مختلف دندانپزشکی یکسان نیست. مثلا دردی که بیمار برای ایمپلنت دندان تحمل می‌کند با کشیدن یا پر کردن متفاوت است.
عوارض آمپول بی حسی دندان
هر ماده شیمیایی که با بدن در تماس است یا وارد آن می‌شود، ممکن است عوارضی را ایجاد کند. اما اغلب مشکلات و عوارض آمپول بی‌حسی دندان به صورت موقت هستند. این موارد نیز به صورت بسیار نادر در برخی از بیماران بروز می‌کنند. گاهی اوقات بدن فرد دارای اگزما و آلرژی نسبت به مواد بی‌حسی موضعی است. به همین علت قبل از هر کاری، تست بی‌حسی در دندانپزشکی انجام می‌شود. در ادامه برخی از عوارض احتمالی مواد بی‌حسی دندانپزشکی را ذکر خواهیم کرد.
- بروز هماتوما در بیمار در اثر برخورد آمپول بی حسی دندان به رگ‌های خونی
- آویزان شدن دهان یا پلک در اثر ترزیق بی از حد ماده بی حسی
- امکان بروز تپش قلب در حد چند دقیقه
- ایجاد آلرژی در فرد به دلیل بروز حساسیت به مواد بی حسی موضعی
ارائه اطلاعات در مورد داروهای مصرفی به دندانپزشک، می‌تواند از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کند. حتی گاهی مصرف گیاهان دارویی نیز در بروز عوارض دخیل هستند. بی‌حسی دندانپزشکی یک روش رایج برای جلوگیری از بروز دردهای شدید می باشد. از این رو اغلب برای افراد عوارض خاصی ایجاد نمی‌شود. میزان بروز مشکلات و عوارض در اثر تزریق داروی بی حسی، با توجه به برخی عوامل ممکن است تشدید شود:
- در صورت داشتن فوبیای دندانپزشکی
- استفاده از مواد بی‌حسی تاریخ مصرف گذشته و بی‌کیفیت
- مواد بی‌حسی قوی
به همین دلیل درمان فوبیای دندانپزشکی و انجام تست بی حسی در دندانپزشکی بسیار ضروری هستند. در بیشتر کلینیک‌های دندانپزشکی مشاوره و توضیحات لازم قبل از جراحی، کشیدن یا پرکردن دندان ارائه می شود. بنابراین بیمار آمادگی بیشتری پیدا خواهد کرد. البته توجه داشته باشید که برای بیمارانی که مشکلات قلبی، فشار خون و … دارند، نوع بی‌حسی فرق می‌کند تا کم‌ترین عوارض را داشته باشد.
اسپری بی حسی دندان
برای انجام اعمالی مانند جراحی، کشیدن و یا پر کردن دندان، بهتر است از آمپول بی‌حسی دندان استفاده شود. اما گاهی برای برخی از اعمال مانند جرم‌گیری، نیازی به بی‌حسی قوی وجود ندارد. در این صورت پزشک از اسپری‌های بی‌حسی دندان حاوی لیدوکائین استفاده می‌کند. همانطور که می‌دانید این ماده در حجم‌های مختلف برای تسکین درد دندان حتی به صورت خانگی نیز کاربرد دارد. مثلا در صورت پوسیدگی، آبسه، حساسیت دندان، درد دندان عقل و … می‌توان از این ماده برای تسکین درد استفاده کرد. درد بی‌حسی دندانپزشکی در این روش بسیار کمتر خواهد شد. البته میزان جلوگیری از بروز درد، به میزان و حجم مواد نیز بستگی دارد. توجه داشته باشید که استفاده از اسپری بی‌حسی در خانه برای کاهش درد توصیه نمی‌شود؛ زیرا باعث آسیب به لثه، زخم و … می‌شود.
درمان فوبیای آمپول بی‌حسی در کلینیک دندانپزشکی دکتر مریم امیدی
در کلینیک مجهز و فوق پیشرفته دکتر مریم امیدی اقدامات زیر برای کاهش ترس از آمپول بی‌حسی انجام می‌شود:
- استفاده از ژل قبل از تزریق
- استفاده از دستگاه‌های خاص تزریق (تزریق طولانی مدت و بدون درد)
- استفاده از تکنیک‌ها و علم دقیق شناسایی جای عصب توسط پزشک
- ایجادی محیطی آرامش‌بخش و ارتباط و گفتگوی خوب پزشک با بیمار برای کاهش ترس
در کلینیک دکتر مریم امیدی، بی‌حسی با استفاده از لیزر و دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود. در واقع با لیزر می‌توان یک بی‌حسی اولیه ایجاد کرد که درد آمپول بی‌حسی، احساس نشود. همچنین بی‌حسی با لیزر برای کارهای سطحی مانند جرم‌گیری و پرکردن دندان کاربرد دارد.
کلام آخر
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از مواد باکیفیت، عوارض ناشی از تزریق آمپول بی حسی دندان بسیار کمتر از گذشته است. بنابراین به عنوان یکی از بهترین روش‌ها در بسیاری از کلینیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما در مطب تخصصی دکتر دندانپزشکی دکتر مریم امیدی می‌توانید خدمات متنوعی را در حوزه دندانپزشکی دریافت کنید.