پر کردن دندان
طبق آمار منتشر شده از مرکز فوق تخصصی بیماری‌های آمریکا، از هر 10 مراجعه کننده بزرگسال 9 نفر از آن‌ها دارای درجاتی از پوسیدگی دندان هستند. این آمار در کشور ما به همین صورت و گاها بیشترخواهد بود، بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بیش از نیمی از مراجعه کنندگان به مطب دندانپزشکان به دنبال درمان و پر کردن دندان خود هستند. در اکثر مواقع مشکل پوسیدگی دندان با حذف بافت پوسیده و استفاده از مواد پر کننده باکیفیت قابل درمان است. در این مقاله ما به شما تمام مراحل پر کردن دندان را معرفی خواهیم کرد تا بتوانید دید بهتری نسبت به پروسه پر کردن دندان داشته باشید.
پر کردن دندان(dental fillings) چیست؟
به فرآیند برداشتن پوسیدگی دندان، تمیز کردن جای پوسیدگی و پر کردن آن با کمک مواد مخصوص توسط دندان پزشک متخصص را پر کردن دندان می‌گویند. پروسه پر کردن دندان، یکی از رایج‌ترین و پر طرفدارترین خدمات درمانی دندانپزشکی در سر تا سر جهان می‌باشد. پر کردن دندان‌ها برخلاف روش‌های درمانی زیبایی همانند کامپوزیت وینر دندان، لمینت دندان، بروساژ و سفید کردن دندان که برای اصلاح طرح لبخند به کار می‌روند، بیشتر جنبه پیشگیری از ایجاد مشکلات احتمالی بیشتر در آینده و ترمیمی برای فرد دارد.
مواد مورد استفاده در پر کردن دندان
امروزه طیف گسترده‌ای از مواد مختلف جهت پر کردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای انجام این روش میتوان از سرامیک پورسیلن(Porcelain)، آمالگام نقرهای رنگ، پلاستیک متناسب با رنگ دندان و رزین مورد استفاده در کامپوزیت استفاده میشود. خوب است بدانید مواد منحصر به فردی به نام یومر و یا گلس یومر شناخته شده است که حاوی ذرات شیشه بوده و همانند رزین کامپوزیت در دندان به کار برده میشود.
آمالگام چیست؟
آمالگام(ماده سیاه) از ترکیب مشخصی از ذرات فلزاتی همانند نقره و مس در جیوه مایع ساخته میشود. پس از مخلوط شدن این مواد با یکدیگر با قرار گیری مواد در دستگاه، مواد از حالت خمیری تبدیل به یک فلز یکپارچه و مستحکم میشود. در این مدت زمان هر چند کوتاه دندانپزشک فرصت دارد تا مخلوط آمالگام را درون حفره دندان قرار دهد و فرم مد نظر را ایجاد کند. این مخلوط از آن جایی که رنگی تیره دارد فقط برای دندانهای عقب که در معرض دید نیستند، قابل استفاده می‌باشد.
این نوع ماده بر خلاف ظاهر نازیبایی که برای دندان پر شده ایجاد می‌کند، یکی از بهترین و مناسب‌ترین مواد در جهت ترمیم مستقیم دندان می‌باشد. آمالگام مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش، فشار ناشی از جویدن مواد غذایی و همچنین محیطی برای جلوگیری از رشد میکروب‌ها می‌باشد. این فلز به دلیل عدم پوسیدگی به بهترین مواد جهت پر کردن حفرات دندان تبدیل شده است.
مزایای و معایب آمالگام
آمالگام نیز همانند مواد مورد استفاده دیگر در صنعت دندان پزشکی از معایب و مزایایی برخوردار می‌باشد که می‌تواند برای فردی که قصد پر کردن خود را دارند بسیار مهم باشند.
مزایای استفاده از آمالگام
آمالگام از مزایایی برای دندان و افرادی که قصد پر کردن حفرات دندان خود را دارند برخوردار است، که این مزایا به شرح زیر است.
- آمالگام دارای طول عمری بالا و تقریبا بین 10 تا 15 سال است.
- این مواد از مقاومت بسیار بالایی جهت جویدن غذا برخوردار است.
- آمالگام هزینه بسیار کمتری به نسبت روش‌های دیگر همچون کامپوزیت دارد.
مزایای استفاده از آمالگام برای فرد در جهت پر کردن دندان به شرح بالا می‌باشد که استفاده از این مواد در جهت پر کردن دندان به صرفه‌تر خواهد بود.
معایب استفاده از آمالگام
آمالگام همانند مواد مورد استفاده دیگر در صنعت دندانپزشکی از معایبی نیز برخوردار می‌باشد که می‌تواند در تصمیم فرد مراجعه کننده تاثیر گذار باشد، معایب استفاده از آمالگام به شرح زیر است.
- آمالگام از لحاظ رنگ با دندان اصلی فرد مطابقت ندارد و زیبایی دندان را به خطر می‌اندازد.
- برخی از قسمت‌های دندان برای از بین بردن پوسیدگی و عصب کشی باید حذف شوند.
- مصرف غذاهای سرد و گرم سبب از بین بردن مقاومت اولیه آمالگام می‌گردد و ممکن است سبب ایجاد ترک، خالی شدن دندان پوسیده و شکستگی دندان شود.
درصد بسیار کمی از افراد به جیوه به کار رفته شده در ترکیبات امالگام حساسیت دارند و این حساسیت سبب شده تا مصرف این مواد برای آن‌ها نامناسب باشد.
پر کردن دندان با کامپوزیت سفید رنگ
یکی از مواد دیگر جهت پر کردن دندان، کامپوزیت می‌باشد. کامپوزیت در واقع نوعی پلیمر مخصوص و همرنگ دندان اصلی فرد می‌باشد که رنگ‌های مختلفی دارد که با کدهای A3 و B2 نام گذاری و در نهایت تولید می‌گردد که هم برای دندانهای جلو و هم برای دندانهای عقب مورد استفاده قرار می‌گیرد. دندان پزشک پس از انتخاب رنگ مناسب، مقداری از خمیر را به وسیله ابزار مخصوص درون حفره دندان قرار می‌دهد و فرم مناسبی را برای آن ایجاد می‌کند، سپس به وسیله‌ی دستگاهی مخصوص که نور آبی رنگی با طول موج و شدت معین تولید می‌کند، کامپوزیت را تحت تابش نور خود قرار می‌دهد. تابش این نور به مخلوط کامپوزیت، باعت تغییر فرم و حالت آن شده که کامپوزیت را از حالت خمیری به جامد و مستحکم تبدیل می‌کند.
مزایای استفاده از کامپوزیت
کامپوزیت برای پر کردن حفرات دندان از مزایای بسیاری برخوردار است که همین امر سبب توجه ویژه دندانپزشکان در هنگام پر کردن دندان به آن شده است.
- کامپوزیت از نظر زیبایی به علت همرنگ بودن با رنگ اصلی دندان فرد، از اهمیت بالایی برخوردار هستند و محدودیتی برای استفاده از این مواد با توجه به موقعیت دندان وجود ندارد.
- مواد تشکیل دهنده کامپوزیت با ملکول‌های دندان اصلی پیوند شیمیایی برقرار کرده و چسبندگی بسیار خوبی با دندان برقرار می‌کنند.
- از کامپوزیت میتوان برای ترمیم شکستگی و تصحیح ظاهر دندان استفاده کرد.
- برای پر کردن دندان توسط کامپوزیت نیازی به تراشیدن مقدار زیادی از دندان نمی‌باشد و دندان مراجعه کننده بهتر و سریع‌تر پر میشود.
زمان صرف شده برای پر کردن دندان توسط کامپوزیت بسیار کم‌تر بوده و این به یکی از مزایای استفاده از کامپوزیت جهت پر کردن حفرات دندان تبدیل شده است.
معایب استفاده از کامپوزیت
کامپوزیت علاوبر دارا بودن مزایا، از معایبی نیز برخوردار می‌باشد. این معایب استفاده از کامپوزیت در پر کردن به شرح زیر است.
- طول عمر کامپوزیت نسبت به آمالگام کم‌تر بوده و زودتر از بین خواهد رفت.( مخصوصا برای افرادی که از قطره استفاده می‌کنند.)
- مراحل جای گذاری کامپوزیت نسبت به آمالگام 20 دقیقه بیشتر و طولانی‌تر می‌باشد.
- بسته به نوع و میزان پوسیدگی، نیاز به تراشیدن دندان و خارج کردن آن از بافت پوسیده خواهد بود.
علاوبر موارد بالا باید در نظر داشت که هزینه استفاده از کامپوزیت نسبت به امالگام دو برابر و در برخی از شرایط بیشتر خواهد بود.
مراحل انجام پر کردن دندان
برای پر کردن دقیق و اصولی دندان نیاز به طی کردن مراحلی می‌باشد تا بتوانید به راحتی دندان خود را پر کنید، این مراحل به شرح زیر می‌باشند.
مرحله اول: مشخص شدن موقعیت پوسیدگی
اولین مرحله در پر کردن دندان، بررسی موقعیت دندان پوسیده توسط دندانپزشک می‌باشد. اگر بیش از یک دندان پوسیده در یک سمت از دهان وجود داشته باشد، او می‌تواند با رضایت شما پوسیدگی را تنها در یک جلسه برطرف سازد. طی این جلسه دندانپزشک پس از ویزیت و معاینه شما به شما تعداد دندانهای پوسیده و همچنین میزان پوسیدگی را اعلام می‌کند. بسته به میزان پوسیدگی دندان، دندانپزشک از مواد پر کننده خاص برای پر کردن حفرات دندان استفاده می‌کند.
مرحله دوم: استفاده از بی‌حسی
آغاز و شروع پر کردن دندان با بی‌حس کردن دندان و بافت لثه اطراف آن آغاز میشود. استفاده از بی‌حسی این تضمین را برای فرد مراجعه کننده به ارمغان می‌آورد که پر کردن دندانهای او بدون درد است. از آن جایی که بسیاری از بیماران و مراجعه کنندگان نسبت به سوزن و تزریق آن هراس دارند، معمولا دندانپزشک ابتدا از یک بی‌حسی و یک ژل حاوی مواد بی‌حس کننده استفاده می‌کند.
مرحله سوم: پوشاندن اطراف دندان
تا زمان اعمال بی‌حسی و شروع تاثیرات نهایی آن، دندانپزشک دندانی را که قرار است از پوسیدگی خالی شود و یا ترمیم گردد به کمک یک کاور از سایر دندان‌ها و بخش‌های داخلی دهان جدا می‌کند. این کاور رابردم نام دارد و به مرحله گذاشتن آن Rubber dam placement گفته میشود.
مرحله چهارم: برداشتن پوسیدگی دندان
با استفاده از یک هندپیس پرسرعت که به آن توربین دندانپزشکی گفته میشود، دندانپزشک ساختار دندان پوسیده و آسیب دیده را تراشیده و در نهایت حذف کرده. در این مرحله، دستیار دندانپزشک از ابزاری دیگر برای مکش یا ساکشن مایع و بقای پوسیدگی استفاده می‌کند. پس از آن یک هندپیس با سرعت آهسته‌تر برای برداشتن و حذف کامل پوسیدگی استفاده میشود.
مرحله پنجم: آماده کردن دندان برای جای گذاری مواد
این مرحله دندان آماده است تا مواد پر کننده را درون خود جای دهد. نحوه پر کردن دندان با توجه به مواد پر کننده متفاوت خواهد بود، هر ماده با به کار گیری تکنیک خاصی جهت ترمیم و پر کردن دندان به کار می‌رود. اگر پر کننده دندان امالگام باشد، باید به سرعت با جیوه مخلوط گردد.
همچنین برای پر کردن حفره به وسیله کامپوزیت ابتدا باید ژلی اسیدی به مدت چند ثانیه بر روی دندان قرار گیرد و سپس شسته شود و همچنین برای برقراری ارتباط محکم‌تر بین کامپوزیت و دندان فرد، از ماده‌ای باندینگ که قوامی مایع دارد، بر روی تمام دیواره‌های حفره استفاده می‌گردد.
مرحله ششم: پالیش کردن مواد
این مرحله دندانپزشک ماده مورد نظر پر کننده را که اکنون دارای ضخامت و سفتی مناسب است را پالیش کرده تا لبه تیز و اضافی نداشته باشد. وجود هر گونه ناهمواری بر روی سطح دندان و فرم آن سبب آسیب رساندن به دندان و بافت‌های نرم اطراف آن می‌گردد. بنابراین تا جایی که ممکن است دندان پر شده باید سطحی پالیش شده و صیقلی داشته باشد.
مرحله هفتم: بررسی نحوه جویدن و بایت
قبل از اینکه پر کردن دندان به اتمام برسد، دندانپزشک باید به خوبی و با دقت دندان را بررسی کند تا مطمئن شود ظاهری طبیعی دارد و از نظر آناتومی دچار مشکل نشده باشد. سپس به کمک کاغذهای خاص با ضخامتی معین( کاغذ آرتیکولاتور) دندان بررسی میشود تا تداخلی میان دندان و ماده پر کننده وجود نداشته باشد.
اگر دندان پر نشود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
اگر دندان بنا بر دلایلی به موقع و یا به درستی پر نشود مشکلاتی را برای فرد به همراه دارد که در برخی مواقع ممکن است به از بین رفتن دندان طبیعی فرد بانجامد. این مشکلات به شرح زیر می‌باشند.
- درد دندان
- پوسیدگی ثانویه دندان
- مشکل در جویدن صحبت کردن
- بوی نامطبوع در دهان
- از دست دادن کامل دندان
مشکلات بالا زمانی که فرد نسبت به پر کردن به هنگام دندان خود بی‌اهمیت باشد رخ خواهد داد و می‌تواند در برخی از موارد سبب از دست رفتن کامل دندان فرد گردد.
مراقبتهای بعد از پر کردن دندان
پس از پروسه پر کردن دندان، دندانپزشک از شما می‌خواهد تا حدود یک ساعت پس از فرآیند پر کردن دندان، از خوردن هر چیزی سفت و محکم خودداری نمایید و اگر احساس تشنگی می‌کنید می‌توانید از آب آشامیدنی ساده استفاده کنید.
- دندانهای خود را به طور منظم در روز مسواک بزنید.
- از مصرف غذاهای سفت و محکم پرهیز نمایید.
- مصرف شکر، قند و شیرینی جات را کنترل نمایید.
رعایت موارد بالا می‌تواند به شما در مراقبت از دندان پر کرده کمک بسیار زیادی نماید.
قیمت و هزینه پر کردن دندان
دو نوع روش برای پر کردن دندان که بسیار رایج است، اچ نوری و اچ شیمیایی می‌باشد. در کامپوزیت سلف کیور بدون استفاده از وسیله خاصی استحکام می‌یابد، اما برای محکم و سفت کردن کامپوزیت لایت کیور از نور استفاده میشود. در کامپوزیت لایت کیور نسبت به سلف کیور، از دوام و ماندگاری بیش‌تری برخوردار است و همین دلیل سبب افزایش هزینه آن شده است. عوامل دیگری نیز در هزینه و قیمت پر کردن و ترمیم دندان نقش دارد.
پر کردن و ترمیم دندان در شیراز
پر کردن و ترمیم دندان یکی از روش‌هایی است که در بین دندانپزشکان برای حفظ مینای اصلی دندان طرفدار دارد؛ اما برای ترمیم دندان نیاز به مراجعه به کلینیک‌های معتبر و دندانپزشک باتجربه می‌باشد. پر کردن و کشیدن دندان یکی از پروسه‌های بسیار حساس و ظریف بوده که به تجربه‌ی دندان پزشک بستگی دارد. دکتر مریم امیدی دندانپزشک متخصص با دارا بودن بیش از 7 سال سابقه کاری درخشان در شیراز در حیطه درمانی و زیبایی بهترین و زیباترین لبخند را با قیمت مناسب برای شما خلق می‌کنند. جهت رزرو نوبت و مشاوره با دکتر مریم امیدی در شیراز به شماره 07136494982 تماس حاصل نمایید.